Fotobewerking: waar ligt de grens?

1onbewerkt

Fotobewerking is in de modellenwereld al jaren een punt van discussie en controverse.
Slanke modellen worden nog dunner gemaakt en soms worden foto’s zo intensief bewerkt, dat de persoon in real life nauwelijks meer te herkennen is.

Waar ligt de grens van wat maatschappelijk wenselijk is in fotobewerking?
Tot hoever ga je?

Niet alleen bij personen, maar ook in de wereld van paardenfotografie komt beeldbewerking natuurlijk voor. In verschillende intensiteiten.

Wat is bewerking?
Iedere aanpassing aan een oorspronkelijke foto, is een bewerking.
Je kunt het formaat van de foto wijzigen, de belichting aanpassen, contrast toevoegen, verscherpen, storende objecten wegwerken, een totaal nieuwe achtergrond in de foto plaatsen en nog veel meer.
Een foto die als .jpg uit de camera komt rollen, heeft altijd al bepaalde bewerkingen ondergaan. Alleen een RAW foto (een soort digitaal negatief) is nog onbewerkt. Maar voordat je iets met zo’n RAW foto kunt doen (afdrukken of online plaatsen), moet je hem optimaliseren in je digitale DOKA en omzetten in bijvoorbeeld .jpg formaat.
Meer over bewerking in de camera lees je in deze eerdere blogpost.

Als je er op die manier naar kijkt, is iedere foto dus bewerkt.

Beeldmaker en fotograaf
De ene fotograaf heeft als doel om tijdens de fotoshoot een al zo perfect mogelijke foto te schieten. Terwijl een andere fotograaf de fotoreportage ziet als een noodzakelijke start om uiteindelijk in het beeldbewerking programma aan de slag te gaan met zijn echte werk.
Voorbeeld:
Foto al zo goed mogelijk geschoten tijdens de reportage. Minimale bewerking toegepast.

1onbewerkt
Omgezet van RAW naar JPG, maar verder onbewerkt.

 

1bewerkt
“Bewerkt” eindresultaat na kleine correcties op o.a. witbalans.

Voorbeeld:
Foto met vooral veel beeldbewerking na de fotoshoot.

2onbewerkt
Omgezet van RAW naar JPG, maar verder onbewerkt.

 

2bewerkt
Bewerkt eindresultaat.
Horizon recht gezet, paaltje en zweep weggehaald, grote kleur- en contrast aanpassingen.

Zo heeft iedere fotograaf zijn eigen stijl en werkwijze met verschillende verhoudingen tussen fotografie en beeldbewerking.
Ze streven beiden naar een prachtig eindresultaat, maar behalen dat op een andere manier.

De realiteit aanpassen
Beeldbewerking kan ver gaan. Tot aan het punt waarop het eindresultaat niet meer overeenkomt met de werkelijkheid.
Vooral in de journalistiek is het taboe om dergelijke aanpassingen te maken aan een foto, omdat een nieuws foto betrouwbaar moet zijn en de werkelijkheid moet weergeven. Het aanpassen, verwijderen of toevoegen van elementen die in realiteit niet aanwezig waren, is dan uit den boze.

Maar hoe zit dat als je paard net zijn hoofd gestoten heeft op de dag voor de fotoshoot die je van hem laat maken?
Voor de fotograaf is het eenvoudig om met een kloon-penseel het wondje even digitaal weg te poetsen op de foto’s.

3wondje
Het paard heeft zich gestoten en heeft wat wondjes…

 

3wondje weg
De wondjes zijn weg te werken met het kloon penseel.

Dat wondje heelt na een tijdje toch weer en de eigenaar vind het fijn dat hij nu foto’s heeft van het paard zonder die kras op het paardenhoofd.
Eigenaar blij, fotograaf blij…. Iedereen blij.

Een stap verder…
Een wondje wegwerken lijkt onschuldig en dat is het waarschijnlijk ook.
Beeldbewerking of beeldmanipulatie kan veel meer invloed hebben. Bijvoorbeeld wanneer commercie om de hoek komt kijken.
Men betaalt een vermogen voor een goed dressuurpaard of een dekking van een top hengst. En met de komst van internet worden veel paarden (en dekkingen) ook direct online vanaf een foto aangeschaft. Zonder dat men het paard met eigen ogen gezien heeft.
Misschien niet erg verstandig, maar het gebeurt toch.

In dat geval wil je kunnen vertrouwen op de foto’s.

In de praktijk komt het voor dat het paard op de foto zodanig aangepast wordt, dat hij mooier lijkt dan hij daadwerkelijk is.
De hals kan wat steviger of ronder worden gemaakt. De benen kunnen aangepast worden, zodat het paard een veel krachtigere draf heeft op de foto.

4origineel
Originele onbewerkte foto

 

4extreme bewerking
VOORBEELD*
Dezelfde foto na extreme bewerking op het paard.
Hals is breder en ronder gemaakt, onderhals is weg, hoofd is fijner, schouder is langer, geschoren plekje is weg.
Het is een totaal ander paard geworden, binnen 5 minuten beeldbewerking.

Dit zijn veranderingen aan de foto, die het paard zowel genetisch als in werkelijkheid niet heeft.
De persoon die het paard verkoopt of ter dekking heeft staan, laat daardoor het paard beter lijken dan hij daadwerkelijk is. Met als doel om er zelf financieel beter van te worden.

 

5origineel
Originele onbewerkte foto

 

5extreme bewerking
VOORBEELD*
Dezelfde foto na extreme bewerking op het paard.
Het linker voorbeen en het linker achterbeen zijn hoger geplaatst, waardoor het paard ruimer lijkt te draven.
Daarnaast is de hals wat fijner gemaakt en de schouder iets langer.

Hoe ver ga jij?
Beeldbewerking kan onschuldig zijn, wanneer je wat frisse kleuren toevoegt aan je foto.
Maar beeldbewerking kan ook slachtoffers maken, wanneer de realiteit aangepast wordt terwijl er financiële belangen aan de foto’s gekoppeld zijn.

En dat maakt dit een gevoelig onderwerp.

Tot hoever kun je gaan?
Ga jij er als fotograaf in mee?
Wat doe je als je klant vraagt om zo’n bewerking uit te voeren? Zeg je “nee”? Of stem je er toch mee in, omdat de klant anders zelf aan de foto’s gaat rommelen waar uiteindelijk wel jouw naam onder komt te staan?

Discussieer mee, plaats jouw reactie.

* Dit zijn slechts voorbeelden ter illustratie. Deze foto’s zijn uitsluitend voor gebruik in deze blogpost zodanig bewerkt.

Femke
Femke
Femke Puijman (1983) is sinds 2004 professioneel fotograaf. Haar werk werd meerdere keren bekroond met internationale awards. Naast haar werkzaamheden als fotograaf, geeft ze ook workshops en heeft ze 2 best-selling fotografie boeken geschreven. In 2018 werd Femke uitgeroepen tot "Freelancer of the Year" (publieksprijs) tijdens de FOTY Awards op de dag van de ZZP'er.
Deel dit artikel

Geef een reactie